BAZI ESERLERİN RİSALE-İ NUR’A PERDE OLMASI
05-10-98
Risale-i Nur dairesinde bulunanlar fikir mahsulü olan eserleri, ilham eseri olan Risale-i Nur’a perde ve gölge yapmamalıdırlar. Ancak Nurları takdim, teşvik, tamim ve tebliğ gibi yazılanları müstesna.
Risale-i Nur, ekseriyet itibariyle ilham eseri olduğundan, fikr-i beşerin eseri O’na takaddüm edemez. Çünkü ilham, sonsuz ilm-i ilahiden gelir. İlm-i ilahi ise; her şeyi ve herkesi bütün hususiyet ve ahvâliyle bildiği için en isabetli ve en muvafık ve mânâ külliyetinde ve kudsiyete sahib ve devâ olacak mânâları ilham eder. İnsan ise, idrak ve hislerinin teşkil ettiği hususi âleminin rengine göre görür. Bu mes’eleyi izah eden, 24. Sözün ikinci dalında;
“…İnsan çendan bütün esmaya mazhar ve bütün kemalâta müstaiddir. Lâkin iktidarı cüz’i, ihtiyarı cüz’i, istidadı muhtelif, arzuları mütefavit olduğu halde binler perdeler, berzahlar içinde hakikatı taharri eder. Onun için hakikatın keşfinde ve hakkın şuhudunda berzahlar ortaya düşüyor…”
Sözler 24.Söz 2.Dal (336 p1)
denilmiştir.
Yine bu mevzuyu te’yid bâbında, fikr-i beşerin nâkısiyetini bildiren on üçüncü sözün son yarısı ve yirmi yedinci söz, yani içtihâd risâlesinde Hz. Üstad “bu zamanda” kaydını koyarak; hayat-ı dünyeviyenin te’mini, siyaset merakları ve ahkâm-ı diniyeye teslimiyet yerine felsefe ve aklın maslahâtına tâbi olmak gibi üç mühim hususiyetle, cemiyetin, semavilikten uzaklaşması neticesinde erbâb-ı ilmin, ilm-i şeriatta ve kemâlât-ı diniyede kifayetsizliği izah ve isbat edilmiştir.
Hem yine daha ehemmiyetli bir cihet vardır ki o da; manen vazifeli olup, hadis-i şerifte müjdelenen müceddid zatların irşad sahasında, bilhassa O’nun manevi şahsiyetini bilenler, allâme de olsalar değil eser yazmak belki vazifeleri, o zatın eserleriyle hizmet etmektir. Bakınız, manen vazifeli şahsiyetler hakkında Şualar sahife 669’da;
“Her asır başında hadîsçe geleceği tebşir edilen dinin yüksek hâdimleri; emr-i dinde mübtedi’ değil, müttebi’dirler. Yani, kendilerinden ve yeniden bir şey ihdas etmezler, yeni ahkâm getirmezler. Esasat ve ahkâm-ı diniyeye ve sünen-i Muhammediyeye (A.S.M.) harfiyen ittiba’ yoluyla dini takvim ve tahkim ve dinin hakikat ve asliyetini izhar ve ona karıştırılmak istenilen ebâtılı ref’ u ibtal ve dine vaki’ tecavüzleri redd ü imha ve evamir-i Rabbaniyeyi ikame ve ahkâm-ı İlahiyenin şerafet ve ulviyetini izhar u ilân ederler. Ancak tavr-ı esasîyi bozmadan ve ruh-u aslîyi rencide etmeden yeni izah tarzlarıyla, zamanın fehmine uygun yeni ikna’ usûlleriyle ve yeni tevcihat ve tafsilât ile îfa-i vazife ederler…Bunların Kitabullah’ın tefsiri ve ahkâm-ı diniyenin izahı ve zamanın fehmine ve mertebe-i ilmine göre tarz-ı tevcihi sadedinde yazdıkları eserler, kendi tilka-yı nefislerinin ve kariha-i ulviyelerinin mahsulü değildir, kendi zekâ ve irfanlarının neticesi değildir. Bunlar, doğrudan doğruya menba-i vahy olan Zât-ı Pâk-i Risalet’in (A.S.M.) manevî ilham ve telkinatıdır…”
Şualar 15.Şua 2.Makam ( 669 p 1 ve 2)
diye beyan edilmiştir.
Görüldüğü gibi fikr-i beşer, semâvilikle müvazeneye gelmediğinden, asrın irşadıyla muvazzaf Kur’anî ve ilhamî eserler mevcutken, onun manen muvazzâfiyetini bilip ve kabul edenler o âsâr ile hizmet etmeleri icap eder. O ilhâmî âsârın bu asırda Risale-i Nur olduğunu beyan için Hz.Üstad:
…Nurlardaki mal benim değil, Kur’ânın malıdır. Fikrimin mahsûbu değil, belki şiddet-i ihtiyacım için bu zamanda en evvel o kutsî ilâçlar bana verilip tercümân oldum…
Siyaset Şerh Ve İzah Meseleleri( 37)
…Resail-in Nur’un mesaili; ilim ile, fikir ile, niyet ile ve kasdî bir ihtiyarla değil; ekseriyet-i mutlaka ile sünuhat, zuhurat, ihtarat ile oluyor…
Kastamonu Lahikası (210 p3)
Bazı sualler soruyorsunuz. Aziz kardeşim, yazılan galib Sözler ve Mektublar; ihtiyarsız, def’î ve ânî bir surette kalbe geliyordu, güzel oluyordu. Eğer ihtiyar ile Eski Said gibi kuvve-i ilmiye ile düşünüp cevab versem; sönük düşer, noksan olur…
Mektubat 23.Mektub (279 p1)
Bütün Sözlerde konuşan ben değilim. Belki, işarat-ı Kur’aniye namına hakikattır. Hakikat ise hak söyler, doğru konuşur…
Sözler 32.Söz 3.Mevkıf 2.Noktanın 2.Mebhası Mühim Bir Sual/Mukaddeme (651 p2)
…ben Kur’an-ı Hakîm’in sırf bir hizmetkârıyım, o mukaddes dükkânın bir dellâlıyım. Şahsî dükkânımdaki perişan, ehemmiyetsiz şeyleri satışa çıkarmayacağım ve çıkarmak istemiyorum. Çünki Kur’an-ı Hakîm’in kudsî elmaslarının kıymetlerine şübhe îras etmemek için, perişan ve şahsî dükkânımda bulunan kırık cam parçalarını satsam; hakikî sarraf olmayan müşteriler, dellâllık vaktinde elimde gördükleri elmaslara da şişe nazarıyla bakabilirler, zihinlerine bir iltibas, bir şübhe gelir. Onun için şahsî dükkânımı kat’iyyen kapamışım. Bana o mukaddes dükkânın hizmetkârlığı yeter. Müflis bir hizmetkâr olsam, daha hoşuma gidiyor.
Barla Lahikası Mektubatın 3.Kısmı (269 p1)
Bu gibi hakikatler muvacehesinde, Nur’un talebeleri Risâle-i Nur’un vazifedâr olduğu sahada eser yazmamışlar. Ancak takriz, takdim, tebliğ ve müdafaa nev’inden yazıları vardır. Zira, insan kendi mahsulât-ı fikriyesini daha çok sevmek ve beğendirmek hislerine sahiptir. Şayet bir had konulmamış olsa birçok Nurcu kalemlerin telif sahasına atılarak teşettüt başlatma ihtimalleri vardır. Bu nedenlerden ötürü Üstadımız, daire-i Nur’da olanlara telifâtla değil, Nur’ların dersi, neşri, intişarı ve tebliği gibi hizmet yolunu göstermiştir. Bu hakikati teyid eden bazı ihtarları şöyledir:
…Risale-i Nur’un şakirdleri içinde çok alimler, çok edipler ve muharrirler var. Hiçbirisi şimdiye kadar lahikaya girmeyen Risale-i Nur hesabına eser yazmadığının sebebi, bir hodgâmlık ve hodfuruşluk olmamak ve Risale-i Nur’un haricinde başka meşguliyette bulunmamak ve başka muharrirlerin o cihette iştihalarını açmamak içindir…
Siyaset Şerh Ve İzah Meseleleri( 58)
(Hz.Üstad’ın gayr-ı münteşir bir mektubu. Daktilo)
Bir şey daha kaldı, en tehlikesi odur ki: İçinizde ve ahbabınızda, bu fakir kardeşinize karşı bir kıskançlık damarı bulunmak, en tehlikelidir. Sizlerde mühim ehl-i ilim de var. Ehl-i ilmin bir kısmında, bir enaniyet-i ilmiye bulunur. Kendi mütevazi de olsa, o cihette enaniyetlidir. Çabuk enaniyetini bırakmaz. Kalbi, aklı ne kadar yapışsa da; nefsi, o ilmî enaniyeti cihetinde imtiyaz ister, kendini satmak ister, hattâ yazılan risalelere karşı muaraza ister. Kalbi risaleleri sevdiği ve aklı istihsan ettiği ve yüksek bulduğu halde; nefsi ise, enaniyet-i ilmiyeden gelen kıskançlık cihetinde zımnî bir adavet besler gibi, Sözler’in kıymetlerinin tenzilini arzu eder tâ ki kendi mahsulât-ı fikriyesi onlara yetişsin, onlar gibi satılsın. Halbuki bilmecburiye bunu haber veriyorum ki:
“Bu dürûs-u Kur’aniyenin dairesi içinde olanlar, allâme ve müçtehidler de olsalar; vazifeleri -ulûm-u imaniye cihetinde- yalnız yazılan şu Sözler’in şerhleri ve izahlarıdır(*) veya tanzimleridir. Çünki çok emarelerle anlamışız ki: Bu ulûm-u imaniyedeki fetva vazifesiyle tavzif edilmişiz. Eğer biri, dairemiz içinde nefsin enaniyet-i ilmiyeden aldığı bir his ile, şerh ve izah haricinde birşey yazsa; soğuk bir muaraza veya nâkıs bir taklidcilik hükmüne geçer. Çünki çok delillerle ve emarelerle tahakkuk etmiş ki: Risale-i Nur eczaları, Kur’anın tereşşuhatıdır; bizler, taksim-ül a’mal kaidesiyle, herbirimiz bir vazife deruhde edip, o âb-ı hayat tereşşuhatını muhtaç olanlara yetiştiriyoruz!..”
Mektubat 29. Mektub 6.Risale Olan 6.Kısım 5.Desise-i Şeytaniye (426 p2)
…Risale-i Nur dairesinin yakınında bulunan ehl-i ilim ve ehl-i tarîkat ve sofi-meşreb zâtlar, onun cereyanına girmek ve ilim ve tarîkattan gelen eski sermayeleriyle ona kuvvet vermek ve genişlemesine çalışmak ve şakirdlerini teşvik etmek ve bir buz parçası olan enaniyetini, tam bir havuzu kazanmak için, o dairedeki âb-ı hayat havuzuna atıp eritmek gerektir ve elzemdir. Yoksa Risale-i Nur’a karşı rakibane başka bir çığır açmak ile hem o zarar eder, hem bu müstakim ve metin cadde-i Kur’aniyeye bilmeyerek zarar verir; zındıkaya bir nevi yardım olur.
Kastamonu Lahikası (122 p3)
Bu makamda: “Risale-i Nur’u anlamak zordur. Anlamayı kolaylaştıracak izahlara ihtiyaç vardır.” gibi bir sual tevdi edilirse cevaben deriz: Külliyat-ı Nur’da bu suale birçok yerde cevap verilmiştir. Numûne olarak birkaçını zikredeceğiz şöyle ki:
…Elli-altmış risaleler {(*): Şimdi 130’dur.}
öyle bir tarzda ihsan edilmiş ki; değil benim gibi az düşünen ve zuhurata tebaiyet eden ve tedkike vakit bulamayan bir insanın; belki büyük zekâlardan mürekkeb bir ehl-i tedkikin sa’y ü gayretiyle yapılmayan bir tarzda te’lifleri, doğrudan doğruya bir eser-i inayet olduklarını gösteriyor. Çünki bütün bu risalelerde, bütün derin hakaik, temsilât vasıtasıyla, en âmi ve ümmi olanlara kadar ders veriliyor. Halbuki o hakaikin çoğunu büyük âlimler “tefhim edilmez” deyip, değil avama, belki havassa da bildiremiyorlar.
İşte en uzak hakikatları, en yakın bir tarzda, en âmi bir adama ders verecek derecede; benim gibi Türkçesi az, sözleri muğlak, çoğu anlaşılmaz ve zahir hakikatları dahi müşkilleştiriyor diye eskiden beri iştihar bulmuş ve eski eserleri o sû’-i iştiharı tasdik etmiş bir şahsın elinde bu hârika teshilât ve sühulet-i beyan; elbette bilâşübhe bir eser-i inayettir ve onun hüneri olamaz ve Kur’an-ı Kerim’in i’caz-ı manevîsinin bir cilvesidir ve temsilât-ı Kur’aniyenin bir temessülüdür ve in’ikasıdır.
Mektubat 28.Mektub 7.Risale Olan 7.Mesele (373 p3)
Bu meseleyle alakalı mufassal bilgi için “Derste İzah Meslesi” isimli çalışmamıza müracaat edilebilir. Burada icmalen şunu söyleyebiliriz ki; Risâle-i Nur’un bazı mücmel yerlerini, yine Risâle-i Nur ile îzah etmek kâidesi ile mukayyeddir. Zira, Konferansta bu mes’ele serâhatle şöyle ifade edilir;
…Risale-i Nur, imanî mes’eleleri lüzumu derecesinde izah etmiş. Risale-i Nur’un hocası, Risale-i Nur’dur. Risale-i Nur, başkalarından ders almağa ihtiyaç bırakmıyor. Herkes istidadı nisbetinde kendi kendine istifade eder. Aklınız herbir mes’eleyi tam anlamasa da, ruh, kalb ve vicdanınız hissesini alır. Ne kadar istifade etseniz, büyük bir kazançtır.”
Okunan Türkçe veya Arabça bir risalenin izahı, başka bir risalede varsa, onu getirtip okuyor. Risale-i Nur’daki gayet ince nükteleri derkeden basiretli âlimler de der ki: Bir âlimin yüksek bir ilmi olabilir fakat Risale-i Nur’u cemaata okurken tafsilâta girişip eski malûmatlarıyla açıklarsa, bu izahatı, Risale-i Nur’un beyan ettiği, asrımızın fehmine uygun ve ihtiyacına tam cevab veren hakikatların anlaşılmasında ve tesiratında ve Risale-i Nur’un mahiyetinin derkine bir perde olabilir. Bunun için, bazı lügatların manalarını söyleyerek aynen okumak daha müessir ve daha efdaldir.
Konferans (57 p1)
Ayrıca Şualarda geçen mevzuyla alakalı şu paragraf gayet ehemmiyetlidir:
…Manevî bir elektrik olan Resail-in Nur dahi gayet yüksek ve derin bir ilim olduğu halde, külfet-i tahsile ve derse çalışmağa ve başka üstadlardan taallüm edilmeğe ve müderrisînin ağzından iktibas olmağa muhtaç olmadan herkes derecesine göre o ulûm-u âliyeyi, meşakkat ateşine lüzum kalmadan anlayabilir, kendi kendine istifade eder, muhakkik bir âlim
olabilir…
Şualar 1.Şua 2.Sual Birincisi (690 p son)
Bazılarında hâsıl olan şöyle bir düşünce var ki; “Bu asırda îmânî mes’elelerde devamlı şüpheler yayılıyor, bunlara yeniden cevap vermek gerekir.” Bu dâhi, evvelki gibi yanlıştır. Zira Risale-i Nur’un, Kur’ân’dan aldığı feyizle verdiği tahkikî îmân derslerini, dikkat ve itimâtla okuyanların kâbiliyet ve istidâtları öyle inkişâf ediyor ki; denmiş ve denecek ne kadar itirâz ve şüpheler varsa, muhâliyetini ve butlânını görür ve tardedebilir. Bu mânânın sırrını ifâde eden gelen parçalar düşünülsün:
…o enaniyet-i ilmiyeyi fazla taşıyan zâtlar da anladılar ki: Neşrolunan Sözler, hakaik-i Kur’aniyenin birer anahtarı ve o hakaiki inkâr etmeye çalışanların başlarına inen birer elmas kılınçtır… Haydi farz-ı muhal olarak ben üstadlık dava etsem, madem şimdi ehl-i imanın tabakatını, avamdan havassa kadar, maruz kaldıkları evham ve şübehattan kurtarmak çaresini bulduk; o ülema ya daha kolay bir çaresini bulsunlar veyahut bu çareyi iltizam edip ders versinler, tarafdar olsunlar…
Mektubat 29. Mektub 6.Risale Olan 6.Kısım 5.Desise-i Şeytaniye (425 p2)
…Eczacı efendinin o Sözler’i mütalaa etmesini havale ettiğimin sırrı şudur ki: O çeşit mes’elelerdeki şübheler, erkân-ı imaniyenin za’fından ileri geliyor. O Sözler ise, erkân-ı imaniyeyi tamamıyla isbat ederler.
Mektubat 12.Mektub (42 p2)
Nazif’in mektubuyla beraber bir mütekaid efendinin vesveseye dair bir suali var. Eğer o adamın ciddî olarak Nurlara alâkası varsa, böyle suallere hiç ihtiyacı olmaz. Hikmet-ül İstiaze Lem’asını ve Yirmidokuzuncu Söz’ün melaike ve ruhanîlerin vücudlarına dair kısmını okusun. Onun manasız ve yüz yerde cevabı bulunan vesvesesi ise, zındık maddiyyunların şimdilik dehşetli vaziyetinden fırsat bulup bir aşılamalarıdır ki; o adam, ondan müteessir olmuş, o suali sormuş. Ona selâm ederim. Risale-i Nur onun her müşkilini halledebilir. Hâlisane, teslimkârane ona çalışsın, onu dinlesin.
Emirdağ Lahikası I (158 p2)
Elhâsıl, mezkûr hakikâtı izâh yolunda; bir nebze me’hazları ile gösterdiğimiz parçalara, Nur’lardan nazarı dağıtmamak dersini veren, şâyân-ı dikkat bu gelen parçayı ilâve ederek mevzuya son veriyoruz.
Bu gizli din düşmanları ve münafıklar çoktandır anladılar ki, Nur Talebelerinin kefenleri boyunlarındadır. Onları, Risale-i Nur’dan ve üstadlarından ayırmak kabil değildir. Bunun için şeytanî plânlarını, desiselerini değiştirdiler. Bir zayıf damarlarından veya sâfiyetlerinden istifade ederiz fikriyle aldatmak yolunu tuttular. O münafıklar veya o münafıkların adamları veya adamlarına aldanmış olanlar dost suretine girerek, bazan da talebe şekline girerek derler ve dedirtirler ki: “Bu da İslâmiyete hizmettir; bu da onlarla mücadeledir. Şu malûmatı elde edersen, Risale-i Nur’a daha iyi hizmet edersin. Bu da büyük eserdir.“ gibi bir takım kandırışlarla sırf o Nur Talebesinin Nurlarla olan meşguliyet ve hizmetini yavaş yavaş azaltmakla ve başka şeylere nazarını çevirip, nihayet Risale-i Nur’a çalışmaya vakit bırakmamak gibi tuzaklara düşürmeye çalışıyorlar…
Tarihçe-i Hayat (690 p son)
ص