Beşinci Mektubun Tamamı
Ehli Hak, yalnız hak için bahse girişmeli. Hak için bahse girişen izhar-ı fazl etmez. Yalnız Hakkı arar. Hak hangi tarafta olursa olsun, kemal-ı şevk ile alır. Hatta hak, hasım tarafında olsa, hâlis bir hakperest daha ziyade sever. Çünki, istifade eder. Eğer hak onun sözünde olsa, bir istifadesi olmaz. Gurura girmek de ihtimali var. Fakat hasmın elinden çıksa, hem istifade eder. Hem teslimiyyetle hakka inkiyadını gösterir. Bir fazilet dahi kazanır.
Hakikat böyle iken, maatteessüf ehl-i hakda ve ulemada hakperestlik nâmı altında, nefis perestlik işe çok karışıyor.
En mühim ve kudsî bir mes’eleyi, satranç oyunu gibi izhar-ı fazl yolunda ve müzakere-i ilmiyeyi, münakaşa derecesine çıkarılıp, onunla oynuyorlar. Her iki taraf kendini haklı zanneder. Her iki taraf, madem münakaşa suretini alıyor, haksızdırlar.Zaten kemmiyeten az olan ehl-i dalalet, kesretli olan ehl-i hakkın şu hâlinden istifade ederek, mağlup edip, perişan ediyorlar.
Hem münakaşacı iki kısım, o mes’elede hakkı göremezler. Çünkü: Nazar-ı insaf ile bakılmadığı için, tenkid nazarı hasmının yalnız çürük taraflarını ve taraftarlık cihetiyle kendi nefsinin yalnız iyilik tarafını görür, iyiliklerini onun çürükleriyle müvazene eder. Elbette bu nazar hakkı göremez, görsede tanımaz!
Said Nursî